του Γιώργου Λυκουρέντζου
Η ασπίδα προστασίας στις τράπεζες για τις ευθύνες τους στα χρόνια της κρίσης αλλά και τα “προσεκτικά καρφιά” κατά της διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή ξεχωρίζουν από την εισαγωγική τοποθέτηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα κατά την κατάθεσή του στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής.
Ο κ. Στουρνάρας υποστήριξε ότι το κύριο αίτιο της κρίσης δεν είναι η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά η δημοσιονομική κρίση ετών 2008-2010 που οδήγησε στην κρίση χρέους. “ Η χώρα έφτασε στα όρια της χρεοκοπίας. Καταφέραμε και το αποτρέψαμε χάρη στις παρεμβάσεις των κυβερνήσεων από το 2010 και μετά” είπε ο κ. Στουρνάρας αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι πριν από το 2010 δεν είχε γίνει τίποτα.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας πάντως έκανε λόγο για τεράστια ζημία των τραπεζών ύψους 38 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ανταλλαγή ομολόγων και το κούρεμα του PSI και πρόσθεσε ότι τα δάνεια που παρουσιάζουν καθυστέρηση ανέβηκε από 5% το 2008 σε 45% σήμερα. “ Κύριο αίτιο της κρίσης για τις τράπεζες ήταν οι ζημίες στα χαρτοφυλάκια τους. Κύριος περιοριστικός παράγοντας οι ζημιές από PSI. Έχουν όμως καλυφθεί πλήρως” πρόσθεσε ο κ. Στουρνάρας.
Για τα δάνεια των ΜΜΕ
Η κατάθεση του κ. Στουρνάρα πάντως ξεκίνησε με ένταση όταν ο διοικητής της ΤτΕ υποστήριξε ότι τα δάνεια στον κλάδο των ΜΜΕ εξυπηρετούνται ικανοποιητικότερα από άλλους κλάδους της οικονομίας λέγοντας ότι τα δάνεια στα ΜΜΕ είναι 1,3 δισεκατομμύριο ευρώ και αυτά που είναι σε καθυστέρηση είναι 317 εκατομμύρια ευρώ.
“Είναι εκ των χαμηλοτέρων που έχουμε στην οικονομία. Μόνο δύο ΜΜΕ έχουν πρόβλημα. Ο ΔΟΛ, ο ΠΗΓΑΣΟΣ και λίγο το ΣΤΑΡ. Τα υπόλοιπα δάνεια είναι ενήμερα” είπε ο κ. Στουρνάρας προκαλώντας την οργή των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν γιατί ο κ. Στουρνάρας απέκρυψε τα δάνεια της ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ, του ΑΛΤΕΡ κλπ. “Αυτά είναι τα στοιχεία που έχω από την Τράπεζα” απάντησε ο κ. Στουρνάρας με τους βουλευτές όλων των κομμάτων να μιλούν για αναντιστοιχία με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η εξεταστική.
Στουρνάρας : Δεν εξυπηρετούνται 7 στα δέκα δάνεια επαγγελματιών
Λίγη ώρα αργότερα ο κ. Στουρνάρας και έπειτα από ενημέρωση που έλαβε από συνεργάτες του υποστήριξε ότι τα στοιχεία που έχει είναι μέχρι τον Ιούνιο του 2015 με τα μέλη της εξεταστικής να εκτιμούν ότι πολλά δάνεια καταγγέλθηκαν από τις τράπεζες τον τελευταίο χρόνο.
Αποτυπώνοντας πάντως το μέγεθος της κρίσης στην ελληνική οικονομία ο κ. Στουρνάρας έδωσε στοιχεία για το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων ανά κλάδο οικονομίας υποστηρίζοντας ότι σχεδόν τα μισά δάνεια δεν εξυπηρετούνται καθώς το συνολικό ποσοστό της μη εξυπηρέτησης φτάνει το 45% συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν την πιθανότητα να μην εξυπηρετηθούν.
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για μικρομεσαίους επαγγελματίες καθώς στον συγκεκριμένο κλάδο σχεδόν 7 στα δέκα δάνεια δεν εξυπηρετούνται. Αναλυτικά:
-στους επαγγελματίες τα μη εξυπηρετούμενα αγγίζουν το 67,2%.
Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις 59,9%.
Στις μεγάλες επιχειρήσεις 29,1%,
Στην ναυτιλία το 27,4%.
Στα ΜΜΕ 25%.
Στουρνάρας: Οι ιδιώτες έβαζαν λεφτά στην Τράπεζα Αττικής και οι δημόσιοι φορείς τα έβγαζαν
Αποκαλυπτική είναι η κατάθεση του Γιάννη Στουρνάρα στην εξεταστική με την ένταση που έχει προκληθεί να οδηγεί σε ειδήσεις. Μια τέτοια βγήκε και από τον διάλογο του κεντρικού τραπεζίτη με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Σπύρο Λάππα και τον κ. Στουρνάρα να αποκαλύπτει ότι την ώρα που ιδιώτες έβαζαν τις καταθέσεις τους στην Τράπεζα Αττικής οι δημόσιοι φορείς τις απέσυραν. Ο κ. Λάππας άφησε υπαινιγμούς πως η διαρροή της ανακοίνωσης για την Τράπεζα Αττικής προκάλεσε εκροή καταθέσεων ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ με αποτέλεσμα τον εξής διάλογο:
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Αυτή τη στιγμή προτεραιότητα είναι η εξυγίανση της Τράπεζας Αττικής . Είμαστε σε καλό δρόμο χάρη στην παρέμβαση της ΤτΕ
ΛΑΠΠΑΣ: Ναι αλλά να μη χαθούν άλλα 50 εκατομμύρια ευρώ από τις καταθέσεις
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Ξέρετε ποιοι τα έβγαλαν;
ΛΑΠΠΑΣ: Δεν το ξέρω.
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Εμ. Δεν σας ενδιαφέρει; Δημόσιοι φορείς τα αφαίρεσαν. Οι ιδιώτες έβαλαν λεφτά και οι δημόσιοι φορείς τα έβγαζαν.
Η αρνητική δημοσιότητα για Αττικής δεν είναι εξ αυτού του λόγου. Η πορεία της Τράπεζας Αττικής ήταν λάθος. Πήγαινε στα βράχια. Η τράπεζα τώρα είναι σε πορεία ανάπτυξη.
Κατά της διάρκεια της εξέτασής του οκ. Στουρνάρας ερωτήθηκε και για τις αιχμές που άφησε εναντίον του ο προκάτοχός του Γιώργος Προβόπουλος σε σχέση με το ότι ως Υπουργός Οικονομικών γνώριζε την κατάσταση της Τράπεζας Αττικής αλλά δεν έκανε τίποτα. Η απάντηση του κ. Στουρνάρα φανέρωσε τον εκνευρισμό του και άφησε έκπληκτους τους βουλευτές
«Ο κ. Προβόπουλος μπορεί να έχει ψυχολογικά προβλήματα . Ο κ Προβόπουλος μπουρούσε αν ήθελε να πάρει κατά τη δική του θητεία ως διοικητής της ΤτΕ πρωτοβουλίες για την εξυγίανση της τράπεζας Αττικής. Δεν το έκανε και τελικά το έκανα εγώ. Εγώ έκρινα ότι η τράπεζα Αττικής θα έπρεπε να εξυγιανθεί και το έκανα. Ο κ. Προβόπουλος παρά τα όσα λέει δεν με ενημέρωσε ποτέ όταν ήμουν υπουργός Οικονομικών για την τράπεζα Αττικής. Δεν υπήρξε ποτέ καμία επιστολή του προς εμένα. Κοίταξα στα αρχεία μου».
Ο Βαρουφάκης μπορούσε να σταματήσει την καταστροφή
Στον Γιάννη Βαρουφάκη έριξε το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για το πρώτο εξάμηνο του 2015 ο Γιάννης Στουρνάρας λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο Υπουργός οικονομικών πάντα μπορεί να σταματήσει την καταστροφή. Ο κ. Στουρνάρας ερωτήθηκε από τον βουλευτή της Ν.Δ Δημήτρη Σταμάτη για το κόστος του πρώτου οκταμήνου της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και για το αν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών του 2015 ήταν αναγκαία.
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδας απάντησε ότι η ανακεφαλαιοποίηση ήταν απαραίτητη , λόγω όμως όσων μεσολάβησαν κατά την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι διαχωρίζει τις περιόδους ως εξής: από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι και τον Ιούλιο του 2015 και από τότε μέχρι σήμερα αφήνοντας να εννοηθεί ότι κομβικό σημείο ήταν η παραίτηση Βαρουφάκη. "Ενώ οι τράπεζες έδειξαν στα στρες τεστ στο τέλος του 2014 ότι δεν χρειάζονταν κεφάλαια, μεσολάβησε περίοδος αβεβαιότητας, μπήκαν κάπιταλ κοντρόλς. Τεράστια η περίοδος αβεβαιότητας, χειροτέρευση μακροοικονομικού περιβάλλοντος. Για να καταλάβετε τι συνέβη τα στρες τεστς υπολόγιζαν για το 2015 ανάπτυξη 2,5% και πέσαμε στο μείον. Υπήρξε ξαφνική μεταβολή που έκανε αναγκαία την ανακεφαλαιοποίηση. Την πρώτη περίοδο (Ιανουάριος 2015-Ιούλιος 2015) είχαμε κόστος" είπε αρχικά ο κ.Στουρνάρας.
Ο διοικητής της ΤτΕ αναφέρθηκε ονομαστικά στον Γιάννη Βαρουφάκη λέγοντας χαρακτηριστικά: "Δεν συμφωνώ ότι ο Βαρουφάκης δεν ήταν ο μόνος που είχε ευθύνη. Εγώ όταν ανέλαβα Υπουργός Οικονομικών η τρικομματική κυβέρνηση μου έδωσε ένα χαρτί. Μια προεκλογική συμφωνία. Τους είπα ότι δεν μπορώ να το χρησιμοποιήσω και να λέω τέτοια πράγματα στο Eurogroup. Ο Υπουργός Οικονομικών έχει δυνατότητα δια της παραιτήσεώς του να σταματήσει την καταστροφή. Ο Υπουργός Οικονομικών μπορεί να σταματήσει την καταστροφή".
"Παράνομη η έφοδος στα γραφεία της συζύγου μου"
Ο Γιάννης Στουρνάρας χαρακτήρισε ως παράνομη την έφοδο των ελεγκτικών αρχών στην επιχείρηση της συζύγου του για την υπόθεση του ΚΕΕΛΠΝΟ λέγοντας χαρακτηριστικά ότι έγινε επιτόπιος φορολογικός έλεγχος από αναρμόδια όργανα. “Δεν πρέπει να είμαστε υπερήφανοι ως κράτος δικαίου για αυτό που έγινε” είπε ο κ. Στουρνάρας. Ο διάλογος με τον βουλευτή της Χρυσής Αυγής Ηλία Κασιδιάρη είναι χαρακτηριστικός:
ΚΑΣΙΔΙΑΡΗΣ: Έγινε ανάθεση έργου από ΚΕΕΛΠΝΟστη σύζυγό σας. Ήταν νόμιμη η ανάθεση;
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Ναι
ΚΑΣΙΔΙΑΡΗΣ: Πως είναι νόμιμη; Το ΚΕΕΛΠΝΟ αφορά σε λοιμώδη νοσήματα και έδωσε λεφτά για αντιμετώπιση καρκίνου
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Ήταν ένωση εταιρειών. Ο διαγωνισμός έγινε το 2009 και το 2011 υπογράφηκε η σύμβαση. Υπουργός έγινα το 2012
ΚΑΣΙΔΙΑΡΗΣ: Πήρε το 2012 την καμπάνια του ΕΟΦ για την πολυφαρμακία;
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Κατακυρώθηκαν πριν να γίνω Υπουργός
ΚΑΣΙΔΙΑΡΗΣ: Ήταν και άλλος μέσα; Μήπως ήταν και ο αδερφός του Βαρβιτσιώτη;
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Νομίζω ναι.
ΚΑΣΙΔΙΑΡΗΣ: Τα λεφτά όμως εκταμιεύθηκαν όταν ήσασταν Υπουργός
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ:Ό,τι πήρε η γυναίκα μου το πήρε πριν να γίνω Υπουργός. Ήταν σε ένωση πολλών εταιρειών και επιχειρήσεων.
Όλα συνέβησαν πριν να γίνω Υπουργός. Το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει και μη λοιμώδη νοσήματα.
Η σύζυγός μου μαζί με άλλες εταιρείες έλαβαν μέρος σε διαγωνισμό ΕΣΠΑ. Δεν ξέρω γιατί μπούκαραν οι εισαγγελείς.
Παράνομη η έφοδος στα γραφεία της γυναίκας μου. Έγινε επιτόπιος φορολογικός έλεγχος από αναρμόδια όργανα. Δεν πρέπει να είμαστε περήφανοι για αυτό που έγινε. Της πήραν όλα τα βιβλία, ακόμα και όσα δεν είχαν σχέση με την υπόθεση. Έχει γίνει αναφορά στον Άρειο Πάγο.
Η Τρ. Αττικής δανειοδοτούσε τον Καλογρίτσα σαν να ήταν η Microsoft
ΣΤΑΜΑΤΗΣ: Από πότε αρχίσατε να ανησυχείτε και ζητήσατε να μπει άλλος στη θέση δ/ντος συμβούλου κι άλλος πρόεδρος στην Τράπεζα Αττικής; Ηταν σωστή η στάση της τράπεζας απέναντι στον κ. Καλογρίτσα; Δώθηκαν 80 εκατομμύρια ευρώ μέσα σε ένα χρόνο.
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Εμείς δεν βλέπουμε Καλογρίτσα αλλά ομίλους πχ Τοξότης – από εκεί και πέρα το πόρισμα ανέδειξε ορισμένες αδυναμίες της τράπεζας και η νομική υπηρεσία είπε να πάει εισαγγελέας λόγω της ζημιάς από υποτιμολόγηση δανείου - και του κ. Καλογρίτσα αλλά όχι μόνο αυτού –. Το 61% του χαρτοφυλακίου της τράπεζας υποτιμολογείται κυρίως για δάνεια επιχειρηματικά και σε κατασκευαστικές. Δεν ακολούθησε το σύστημα τιμολόγησης. Εδιναν επιτόκιο χαμηλό σε εταιρίες σαν να ήταν η Microsoft.