Ο 17ος τόμος της νέας επετειακής έκδοσης της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους που κυκλοφορεί το Σάββατο 12.06 με τα Παραπολιτικά, είναι αφιερωμένος στην Βυζαντινή αυτοκρατορία. Τον σημαντικό αυτό τόμο συνέγραψε η διαπρεπής βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ μαζί με μια ομάδα κορυφαίων ακαδημαïκών και αναφέρεται στην ιστορία του Βυζαντίου, δίνοντας έμφαση στην προβολή των γεγονότων που είχαν ως πρωταγωνιστή τους τον ελληνικό παράγοντα. Ξεκινά από το 324 μ.Χ., από τη θεμελίωση της Κωνσταντινούπολης, η οποία άσκησε αποφασιστική επίδραση στην εξέλιξη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και στις τύχες του ελληνισμού. Σύμφωνα μάλιστα με την κ. Γλύκατζη-Αρβελέρ το βυζάντιο αποτελεί την ιστορική αφετηρία του νεότερου Ελληνισμού και θα αποτελεί πάντοτε την κεντρική αναφορά της νεοελληνικής ιστορίας. Έτσι μπορεί ίσως κανείς να το θεωρήσει ως την κεντρική περίοδο της ιστορίας του Ελληνικού Έθνους, όπως αναφέρει η ίδια.
Η Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος και συγγραφέας Κατερίνα Σέρβη, σχολιάζει για τον 17ο τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους: «Στο μέσον, στην καρδιά του πολύτομου και πολύτιμου αυτού έργου, αναπτύσσεται η ενότητα που αφηγείται τα του Βυζαντίου. Τη λάμψη και τη σκοτεινιά, το μεγαλείο και τις μικρότητες, τους έρωτες και τα μίση, τις ασφυξίες των πολέμων και τις ανάσες της τέχνης. Ο βυζαντινός κόσμος, όντας στη μέση δύο σπουδαίων για τον ελληνισμό αφηγημάτων, την αρχαιότητα και το νεαρό κράτος που ξεπήδησε από τις φλόγες της Ελληνικής Επανάστασης, υπήρξε για καιρό παρεξηγημένος και παραμελημένος. Στην «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» η αυτοκρατορία με τη χιλιόχρονη ζωή και την παγκόσμια ακτινοβολία και επιρροή βρίσκει για πρώτη φορά στα νεότερα χρόνια άφθονο χώρο, βήμα πολυτελές και περίοπτο για να διεκδικήσει, δικαίως, τη θέση της στη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων ως πολυσήμαντο, αμαλγαματικό, δυσερμήνευτο ενίοτε αλλά και άκρως γοητευτικό κομμάτι της πορείας μας στα μονοπάτια της ιστορίας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» είναι έργο ενιαίο, γενικό και αδιάσπαστο από την αυγή του Ελληνισμού έως τον εικοστό αιώνα. Από την αρχή, την απώτερη ιστορία, διαμέσου των αρχαϊκών χρόνων, περνάει στους κορυφαίους αιώνες της κλασικής, αλεξανδρινής και ελληνιστικής εποχής, συνεχίζει στον χριστιανικό ελληνισμό της ακμής του Βυζαντίου, στους αιώνες του οθωμανικού ζυγού και στην εθνική αναγέννηση, περνώντας πλέον στη σύγχρονη εποχή. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού. Ο ελληνικός χώρος υπήρξε μικρός, το πνεύμα του όμως τον κατέστησε κέντρο της Οικουμένης. Γιατί σε αυτόν τον τόπο καθιερώθηκε το πρωτείο του πνεύματος. Οι Ρωμαίοι κατέκτησαν τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο αλλά το ελληνικό πνεύμα κατέκτησε την Ρώμη. Στους αιώνες της τουρκοκρατίας το ελληνικό πνεύμα ήταν αυτό που οδήγησε στον ξεσηκωμό του Γένους και οδήγησε στην ελληνική επανάσταση και στην ελευθερία του έθνους. Για τους ξένους λαούς η γνώση της ελληνικής ιστορίας αποτελεί μία άμεση επικοινωνία με τις ρίζες του πολιτισμού, με τη μακραίωνη συνέχεια και την πορεία του κόσμου. Επειδή πιστεύουμε ότι τίποτα δεν είναι αποκομμένο, αλλά ότι η ιστορία έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, θελήσαμε να παρουσιάσουμε αυτή τη συνέχεια με συνέπεια. Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική επανάσταση, τα Παραπολιτικά προσφέρουν σε όλους τους αναγνώστες το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών έργο «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», της Εκδοτικής Αθηνών, σε μια ανανεωμένη σειρά σκληρόδετων τόμων.
Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους είναι ένα μεγαλειώδες και αξεπέραστο έργο, πολύπλευρο, πολυεδρικό, που δεν περιορίζεται στην καθιερωμένη εξιστόρηση των πολιτικών και των στρατιωτικών γεγονότων κάθε εποχής, αλλά συνθέτει μια καθολική εικόνα του Ελληνισμού διαμέσου των αιώνων. Οι τόμοι της σειράς, εκτός από τα εξαιρετικά κείμενα, εμπλουτίζονται με χιλιάδες εικόνες, πίνακες, προσωπογραφίες, χάρτες και γκραβούρες εποχής, από τα σπουδαιότερα ελληνικά και ξένα μουσεία του κόσμου. Η σειρά συνθέτει τα ιστορικά γεγονότα με την ερμηνεία τους, όπως επιβάλλει η επιστημονική έρευνα. Δεν είναι έργο ενός προσώπου ώστε να υπάρχει το μειονέκτημα της ατομικής θεώρησης. Είναι καρπός πολύμοχθης συλλογικής προσπάθειας από ειδικούς επιστήμονες κάθε κλάδου της Ιστορίας που έχουν ήδη δώσει την εξαιρετική προσφορά τους στην ιστορική έρευνα, στη συγγραφή, στη διδασκαλία από τις πανεπιστημιακές έδρες, έχουν αποδείξει την επιστημονική τους ακεραιότητα και το πνευματικό τους ήθος. Οι κορυφαίοι καθηγητές: Κωνσταντίνος Τσάτσος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Μανόλης Ανδρόνικος, Ιωάννης Κακριδής, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ Θάνος Βερέμης, Βασίλης Φίλιας, Απόστολος Βακαλόπουλος, Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι μόνο κάποια ονόματα, από τα πολλά, που υπήρξαν συγγραφείς και υπεύθυνοι της ύλης της σειράς. Τριακόσιοι ακόμα ακαδημαϊκοί, καθηγητές Πανεπιστημίου και άλλοι ειδικοί επιστήμονες, υπό την εποπτεία επιτροπής καταξιωμένων ανθρώπων του πνεύματος και με τη συμπαράσταση ειδικών συμβούλων για κάθε ιστορική περίοδο, αφοσιώθηκαν στη συγγραφή του μνημειώδους αυτού έργου της Εκδοτικής Αθηνών.
