Η γνώση της Ιστορίας, η εκμάθηση και η εμβάθυνση της στις φωτεινές και μη πλευρές της, είναι μια ουσιαστική και καθοριστικής σημασίας πνευματική εργασία, για τον καθένα μας ξεχωριστά αλλά και συνολικά για την εκάστοτε κοινωνία. Ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, όπου ίσως παράγουμε περισσότερη ιστορία από όση μπορούμε να διαχεριστούμε, το ταξίδι στην μελέτη και εμβάθυνση της Ιστορίας είναι εξόχως συναρπαστικό.
Πολλές φορές, σε αυτό ταξίδι της Ιστορίας, συναντάμε κάποιες χρονικές συμπτώσεις μεγάλων ιστορικών στιγμών και γεγονότων. Μία από αυτές θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε σήμερα και αφορά δύο σημαντικά Ιστορικά γεγονότα, καθοριστικής σημασίας για την πορεία του ελληνισμού και των Ιστορικών εξελίξεων, τα οποία συνέβησαν μεταξύ τους με διαφορά 116 ετών.
Στις 20 Μαΐου 1825, είχαμε τη Μάχη στο Μανιάκι και τη "θυσία" ενός εκ των πρωταγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης του Παπαφλέσσα (Γρηγόρη Δικαίου). Έπειτα από 116 χρόνια, η αδούλωτη ψυχή των Κρητικών, έμεινε "όρθια" και αντιστάθηκε απέναντι στις ναζιστικές δυνάμεις του Χίτλερ, στην Μάχη της Κρήτης.
Με διαφορά ενός και πλέον, αιώνα έχουμε δύο διαφορετικά γεγονότα, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές, στο ίδιο γεωγραφικό και ιστορικό χώρο της σημερινής ελληνικής επικράτειας. Ποια όμως είναι η κοινή συνισταμένη μεταξύ αυτών των δύο διαφορετικών, αλλά μεγάλων Ιστορικών γεγονότων για την Πατρίδα μας;
Από τη μια πλευρά, ο Παπαφλέσσας με τους πολεμιστές του σε ένα ιδιαίτερα δυσχερές περιβάλλον,αφού βρισκόταν σε εξέλιξη ο δεύτερος εμφύλιος της Ελληνικής Επανάστασης με πολλούς πρωταγωνιστές της -κυρίως οπλαρχηγούς- είτε να είναι φυλακισμένοι, είτε να έχουν εκδιωχθεί ή ακόμη και να έχουν σκοτωωθεί, επέλεξε συνειδητά, να αντιμετωπίσει σε ανοιχτό πεδίο, τις δυνάμεις του Ιμπραήμ.
Ο Παπαφλέσσας, ήταν αδιαμφισβήτητα, μια από τις προσωπικότητες της Εθνικής Παλιγγενεσίας, με σημαντική προσφορά στην κήρυξη της Επαναστάσεως και στην εξέλιξη της. Ο ρόλος του όμως ειδικά , κατά την περίοδο των δύο εμφυλίων, ήταν διφορούμενος και ο οποίος αποτελεί αντικείμενο έρευνας για τους Ιστορικούς. Η επανάσταση μετά την νίκη στα Δερβενάκια στις 26 Ιουλίου 1822, είχε σταθεροποιηθεί ενώ είχε οδηγήσει και σε αλλαγή της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων. Η ύπαρξη, η τύχη και η κατάληξη της Επανάστασης, βρέθηκε σε πραγματικό κίνδυνο κατά τη διάρκεια των Εμφυλίων, (γεγονότα και συμβάντα τα οποία θα αναλύσουμε σε επόμενο στάδιο), και η εμφάνιση του Ιμπραήμ Πασά, στο προσκήνιο των εξελίξεων έφερε καταιγιστικές εξελίξεις.
Ο Παπαφλέσσας ως Υπουργός Στρατιωτικών, όντας στην δεύτερη φάση του εμφυλίου ένας εκ των πρωταγωνιστών όπως αναφέραμε παραπάνω, βλέποντας τον ερχομό του Ιμπραήμ Πασά στον Μωριά, αντιλαμβανόμενος ίσως τον κίνδυνο όχι μόνο απαραίτητα για την υπόσταση της Επανάστασης, αποφάσισε να μαζέψει στρατό για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ. Ο Παπαφλέσσας στην προσπάθεια του αυτή, φέρεται να ζητάει την απελευθέρωση των οπλαρχηγών, οι οποίοι ήταν φυλακισμένοι στην Ύδρα για να "σώσουν" την Επανάσταση. Να σημειωθεί, ότι ο Παπαφλέσσας, ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στην σύλληψη και στην φυλάκιση των οπλαρχηγών, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Κολοκοτρώνης, ο Πλαπούτας, ο Αναγνωστόπουλος μέχρι και ο Δεληγιάννης.Η προσπάθεια του για να μαζέψει ικανό αριθμό στρατιωτών, αποδείχθηκε άκαρπη, αφού συγκέντρωσε περίπου 1.500 στρατιώτες και στρατοπέδευσε στο Μανιάκι.
Βλέποντας όμως το στρατό του Ιμπραήμ, που ξεπερνούσε τους 3.000, πολλοί εγκατέλειψαν το στρατόπεδο, μένοντας μόνος του ο Παπαφλέσσας με 300-500 στρατιώτες. Η ήττα του, ήταν αναμενόμενη, ωστόσο η θυσία του ήταν σημαντική για την πορεία της Επανάστασης. Οδήγησε στο να "παραμεριστούν" οι όποιες διαφορές μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, να ενωθούν μπροστά στον κίνδυνο που λεγόταν Ιμπραήμ. Ήταν μια πράξη αδιαμφισβήτητα ηρωϊκή για τον Παπαφλέσσα, μια προσφορά και ως πράξη "εξιλέωσης" μπορεί να ειπωθεί για όσα έγιναν από τον ίδιο, παρασκηνιακώς και μη, κατά την περίοδο των εμφυλίων.
Από την "θυσία" του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι, σε ένα χρονικό ταξίδι 116 ετών, φτάνουμε στην μάχη της Κρήτης. Στις 25 Απριλίου 1941, ο Χίτλερ αποφάσισε να την επίθεση στην Κρήτη, η οποία έλαβε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής».Η επιχείρηση των Γερμανών αποδείχθηκε ότι ήταν μια αμυντική επιχείρηση με στόχο να εξασφαλίσουν τα νοτιοανατολικά τους νώτα, ενόψει της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα και όχι να προετοιμάσουν μια μια επίθεση στη Βόρεια Αφρική.
Οι γερμανικές κατοχικές δυνάμεις είχαν στην διάθεση τους 29.000 άνδρες και 1.190 αεροπλάνα ενώ θα συμμετείχαν και οι Ιταλοί με 3.000 άνδρες.
Από την άλλη πλευρά, την Κρήτη υπερασπίζονταν Έλληνες στρατιώτες, οι οποίοι είχαν παραμείνει στο νησί αλλά και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες, οι οποίοι βρίσκονταν στην κατεχόμενη Ελλάδα. Μάλιστα στην περιοχή των Χανίων είχε εγκατασταθεί ο Βασιλιάς Γεώργιος Β' και η εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση υπό τον Εμμανουήλ Τσουδερό.
Στις 8 το πρωί της 20ης Μαΐου 1941, ξεκίνησε η επίθεση των Γερμανών, με τη ρίψη αλεξιπτωτιστών στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων.
Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών αντιμετωπίστηκαν από τους Έλληνες και τους Νεοζυλανδούς οι οποίοι υπερασπίζοντας το Μάλεμε. Ο καθοριστικός παράγοντας για την πορεία για την τελική έκβαση της «Μάχης της Κρήτης», ήταν ο μεγάλος αριθμός αμάχων που συμμετείχε, με ό,τι όπλα είχαν στην διάθεση τους, μαχαίρια, ξύλα, πέτρες ακόμη και όπλα από την περίοδο της Κρητικής Επανάστασης.
Αφού απέτυχε το πρώτο κύμα επίθεσης να καταλάβει τις περιοχές του Μάλεμε και των Χανίων, στις 4 το απόγευμα της ίδιας μέρας ξεκινάει το δεύτερο κύμα αλεξιπτωτιστών, στα Χανιά, στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο και στο Μάλεμε. Οι ναζιστικές δυνάμεις του Χίτλερ, είχαν επικεντρωθεί και επεδίωκαν με κάθε κόστος να καταλάβουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε. Οι Γερμανοί από την πρώτη μέρα της Μάχης της Κρήτης κατέγραψαν μεγάλες απώλειες, και η έκβαση της επιχείρησης κρινόταν αβέβαιη.
Σύμφωνα με υπολογισμούς των Συμμαχικών δυνάμεων οι Γερμανοί κατέγραψαν περισσότερες από 16.000 απώλειες ενώ έχασαν και πάνω από 370 αεροπλάνα. και για αυτό έχει χαρακτηριστεί, η Μάχη της Κρήτης και ως «Νεκροταφείο των γερμανών αλεξιπτωτιστών».
Από τότε ο Χίτλερ, δεν διέταξε ξανά αεραποβατική επιχείρηση στο μέλλον, ενώ η Μάχη της Κρήτης συνέβαλλε καθοριστικά στην καθυστέρηση και στην εξέλιξη της «Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα» της ναζιστικής Γερμανίας.
Βλέπουμε με διαφορά ενός αιώνα, η αδούλωτη ψυχή των Ελλήνων να συναντάται σε ένα ραντεβού με την Ιστορία και το χρέος, απέναντι στους Αγώνες για την Δημοκρατία, την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία.
Δύο διαφορετικές γενιές Ελλήνων συναντούνται πνευματικά, ηθικά και Ιστορικά στο Μανιάκι, στο Μάλεμε και στην Κρήτη. Μάχες, τις οποίες η λογική θα έλεγε πως ήταν χαμένες, αλλά απεδείχθησαν μεγάλες νίκες για τον ελληνισμό,την Δημοκρατία, την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία.
