Στις 6 Μαρτίου 1994 η Μελίνα Μερκούρη "έφυγε" από τη ζωή, έπειτα από μάχη με τον καρκίνο. Όραμα της ήταν η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην πατρίδα τους.
"Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ", είχε πει. Είναι ο άνθρωπος που ξεκίνησε την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, θίγοντας το θέμα επίσημα στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό.
Προς τιμήν της η 6η Μαρτίου γιορτάζεται κάθε χρόνο ως Ημέρα Μνήμης για τη Μελίνα Μερκούρη και στο πλαίσιο αυτής της επετείου η είσοδος στα μουσεία και στους αρχαιολογικούς χώρους είναι δωρεάν.
Σπούδασε θέατρο στη Δραματική Σχολή του Εθνικού (1943-46) και έκανε το ντεμπούτο της στη σκηνή το 1944. Ως πρωταγωνίστρια καθιερώθηκε το 1949 με το ρόλο της Μπλανς από το έργο του Τένεσι Ουίλιαμς "Λεωφορείον ο Πόθος". Η πρώτη κινηματογραφική δουλειά της ήταν η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη "Στέλλα" (1955). Με το ρόλο, όμως, της Ίλια στην ταινία "Ποτέ την Κυριακή" (1960), αλλά και τη θεατρική μεταφορά του έργου στη Νέα Υόρκη, η Μελίνα Μερκούρη απέκτησε πλέον διεθνή φήμη.
