Όταν πριν από µία εβδοµάδα έκανε την εµφάνισή του στους διαδρόµους του υπουργείου Εσωτερικών πολύ γνωστός εισαγωγέας χάρτου, κανείς από τους παρισταµένους εκεί δεν έδωσε ιδιαίτερη σηµασία στην παρουσία του. Ο λόγος όµως που βρέθηκε εκεί ο γνωστός επιχειρηµατίας του κλάδου δεν ήταν προσωπικός…
Συµµετείχε σε προγραµµατισµένη σύσκεψη µε το ανώτατο επιτελείο του υπουργείου, µε ένα και µοναδικό θέµα. Το πρωθυπουργικό γραφείο είχε αποφασίσει πρόωρες εκλογές και η εντολή στο αρµόδιο υπουργείο, το Εσωτερικών, ήταν να κινητοποιηθεί ο µηχανισµός του κράτους, µε ορίζοντα τον Οκτώβριο.
Πρώτη κίνηση λοιπόν, ή, µε όρους πιο υπηρεσιακούς, πρώτη σύσκεψη, αυτή για την παραγγελία και τη δέσµευση των προβλεπόµενων ποσοτήτων χαρτιού γραφής για το τύπωµα των ψηφοδελτίων. Και εκεί υπήρξε και η πρώτη δυστοκία, σύµφωνα µε τις αποκλειστικές πληροφορίες των «Π».
Γιατί στη διεθνή αγορά χαρτιού υπάρχουν προβλήµατα και δυσχέρειες την παρούσα χρονική περίοδο στην προµήθεια τόσο µεγάλων ποσο-τήτων χαρτιού γραφής βάρους 60 γρ., που συνήθως χρησιµοποιείται για το τύπωµα των ψηφοδελτίων. Ο χρόνος όµως είναι τόσο ανελαστικός, ώστε δόθηκε εντολή για παραγγελία και δέσµευση χαρτιού βάρους 70 γρ. που διατίθεται προς εισαγωγή για τις ποσότητες που θα χρειαστεί η Ελλάδα προκειµένου οι εκλογές να εξελιχθούν κανονικά τον Οκτώβριο.
Ο κ. Τσίπρας από αυτό και µόνον είναι εµφανές ότι αποφάσισε πρόωρες εκλογές για το φθινόπωρο. Ο «κύβος ερρίφθη» και οι προβλεπόµενες διαδικασίες και συνεννοήσεις βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις προτροπές Καµµένου για ταυτόχρονες κάλπες τον Μάιο του 2019, επιλέγει τη στρατηγική των πολλαπλών εκλογών µέχρι το 2020. Αφού κηρυχθούν εθνικές εκλογές τον Οκτώβριο του 2018, θα ακολουθήσουν ευρωεκλογές τον Μάιο του 2019, περιφερειακές και τοπικές τον Οκτώβριο και ενδεχοµένως νέες εθνικές εκλογές µε αφορµή την εκλογή Προέδρου της ∆ηµοκρατίας, η θητεία του οποίου λήγει την άνοιξη του 2020.
Διάχυτη υπήρξε η αντίληψη, µετά την ολοκλήρωση της προ ηµερησίας συζητήσεως στο Κοινοβούλιο την προηγούµενη Τετάρτη για το αναπτυξιακό µοντέλο που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα µετά το τέλος των Μνηµονίων και για τα επόµενα σαράντα χρόνια, ότι «οδεύουµε προς εκλογάς». Ο πρωθυπουργός δοκίµασε, σε µια πρώτη φάση, την επιχειρηµατολογία που θα προβάλλει ο ΣΥΡΙΖΑ στην προεκλογική του εκστρατεία, στην προσπάθεια των στελεχών του να ανατρέψουν την απολύτως δυσοίωνη εικόνα για το κόµµα τους που δίνουν οι δηµοσκοπήσεις.
Ο κ. Τσίπρας, απαλλαγµένος µάλιστα από την παρουσία του συγκυβερνήτη του και επικεφαλής των ΑΝ.ΕΛ., Π. Καµµένου, που απουσίαζε σε προγραµµατισµένη επίσκεψη στο εξωτερικό, θέλησε να διαψεύσει µε απολύτως κατηγορηµατικό τρόπο το σενάριο περί εκλογών για τον Ιούνιο, που προβάλλουν τον τελευταίο καιρό το Κίνηµα Αλλαγής και η κ. Φώφη Γεννηµατά, µε το επιχείρηµα ότι κάτι τέτοιο θα ανέτρεπε την κανονικότητα της χώρας ως προς το να εξέλθει, τυπικά τουλάχιστον, από τον κύκλο των Μνηµονίων τον Αύγουστο, αλλά µέχρι εκεί. Απέφυγε κάθε κατηγορηµατική «δέσµευση» για το µέλλον και τον χρόνο των εκλογών, θέλησε δε να δοκιµάσει µε παρρησία τα πεδία όπου η αντιπαράθεση µε την αξιωµατική αντιπολίτευση, τη Ν.∆., και από τα προεκλογικά µπαλκόνια, αλλά και στους δρόµους και στις πλατείες θα είναι θυελλώδης και πλήρως πολωτική, αλλά και εκείνα, όπως για την οικονοµία ή την εξωτερική πολιτική, όπου τα όρια που θα «κρατηθούν» θα είναι πιο ορθολογικά και ιδεολογικά.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Κ. Μητσοτάκης, υπήρξε, όπως διεφάνη, και εκείνος πολύ καλά προετοιµασµένος για µια τέτοια εξέλιξη. Εστειλε προς τους πολίτες, αλλά και προς τον ίδιο τον κ. Τσίπρα και «ανησυχούντες υπουργούς» της κυβέρνησης για Ειδικά ∆ικαστήρια και νοµικές επιπλοκές για τις κυβερνητικές πράξεις και παραλείψεις τους όταν πάψουν πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝ.ΕΛ. να είναι κυβέρνηση, ένα πολύ καθαρό µήνυµα: «Οι εκλογές λειτουργούν ως κάθαρση».
Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος της Ν.∆. συµφώνησε σε µια πολύ κρίσιµη επιλογή -καθοριστική για τις εξελίξεις σε σχέση µε τις συνθήκες πρόσβασης της Ελλάδας στις διεθνείς αγορέςµε τον πρωθυπουργό: η Ελλάδα να µη ζητήσει πιστοληπτική γραµµή στήριξης, την οποία θεωρούν αναγκαία συνθήκη µείωσης του ρίσκου αυξηµένων επιτοκίων µετά τον Αύγουστο ο υπουργός Οικονοµικών Ευ. Τσακαλώτος, που δεν το δηµοσιοποιεί, αλλά το εισηγείται, αλλά και ο κεντρικός τραπεζίτης της Ελλάδας, Γ. Στουρνάρας, καθώς και οι περισσότεροι «συνάδελφοί» του, επικεφαλής των συστηµικών τραπεζών, που το «φωνάζουν» και το εισηγούνται.
ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΨΕΙΣ
Πολιτικοί παρατηρητές εκτιµούσαν µιλώντας στα «Π» ότι εκλογές δεν κάνεις µόνον όταν νοµίζεις ότι θα τις κερδίσεις, γιατί κάτι τέτοιο σε πολλές περιπτώσεις -και ειδικά στη µνηµονιακή Ελλάδα µπορεί να είναι και ανέφικτο, αλλά και όταν ελέγχεις το περιβάλλον µέσα στο οποίο οι εκλογές θα γίνουν. Και στο επίπεδο αυτό πληροφορίες που έχουν συγκεντρώσει τα «Π» κάνουν λόγο για συνεχείς και επίµονες συσκέψεις πλέον στο Μέγαρο Μαξίµου, µε τη συµµετοχή της ηγετικής οµάδας του ΣΥΡΙΖΑ, προκειµένου να αποφασιστεί το κατά πόσον η συγκυρία µπορεί να γίνει πολύ πιο αρνητική και, προπάντων, απρόβλεπτη για την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ, στην περίπτωση που χάσουν την ευκαιρία για κάλπες το φθινόπωρο και παραµείνουν στην κυβέρνηση της χώρας µέχρι τον ερχόµενο Μάιο, οπότε υπάρχει η σύµπτωση µε τις ευρωεκλογές, ή και το ερχόµενο φθινόπωρο, όταν λήγει και συνταγµατικά η θητεία της κυβέρνησης. Υπάρχουν λόγοι που σχετίζονται µε την οικονοµική και δηµοσιονοµική προοπτική της χώρας, τη διαπραγµάτευση για το χρέος, την κατάσταση συνοχής στην Ευρώπη, τις διεθνείς εξελίξεις µε εµπορικούς πολέµους, οξυµένους ανταγωνισµούς µεγάλων δυνάµεων, αλλά και µε το ενδεχόµενο θερµών πολεµικών αναµετρήσεων στη Μέση Ανατολή, ειδικά σε σχέση µε το Ιράν, µε άµεσες επιπτώσεις στην τιµή του πετρελαίου, που προσµετρήθηκαν µε µεγάλη σοβαρότητα από το «κλειστό επιτελείο» στο πρωθυπουργικό γραφείο. Φυσικά, υπήρξαν, σύµφωνα µε συγκλίνουσες πληροφορίες που φθάνουν στα «Π», πολλές αναλύσεις και για την εικόνα που υπάρχει στις δηµοσκοπήσεις, αλλά και για τα προβλήµατα όπως η ονοµασία των Σκοπίων ή µια νέα υπόθεση «Ιµια» µε την Τουρκία στο Αιγαίο το φθινόπωρο και, σε κάθε περίπτωση, η σύγκρουση στις ΑΟΖ της Κύπρου, όπου η οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη θα χαρακτηριστεί από την αντιπολίτευση ως «Αττίλας 3» προβλήµατα που θα διεύρυναν και θα έκαναν ούτε µερικά αναστρέψιµη τη διαφορά.
Πέραν αυτών των ζητηµάτων, το ίδιο το µεταµνηµονιακό σενάριο τελικά ενισχύει την επιλογή για προσφυγή στις κάλπες το φθινόπωρο και ειδικά τον Οκτώβριο, µε πιθανότερη ηµεροµηνία την Κυριακή 21 Οκτωβρίου. Εκτίµηση, η οποία κυριαρχεί µάλιστα και στους ελληνικούς τραπεζικούς κύκλους αλλά και σε διακριτούς εγχώριους οικονοµικούς παράγοντες που τυγχάνουν τακτικοί συνοµιλητές των τραπεζιτών. Οι ελπίδες για το «γαλλικό κλειδί» σε σχέση µε τη διαδικασία ελάφρυνσης του χρέους ελαχιστοποιούνται. Η γερµανική λογική επικρατεί ως προς τη δηµοσιονοµική πειθαρχία της ευρωζώνης, µε τον παράγοντα «Ιταλία» να επιδρά αρνητικά στις όλες εξελίξεις. Ετσι, παρά τις προθέσεις Μακρόν, ακόµη και χωρίς την πιστοληπτική γραµµή στήριξης, η επιτήρηση που θα υπάρχει στην Ελλάδα -τα οµόλογα της οποίας έχουν επιτόκια στις αγορές ακόµη και σήµερα που ξεπερνούν το 4%-, θα είναι επίµονη, ενώ η «ρήτρα ανάπτυξης» δεν δείχνει εφικτή και το πιθανότερο είναι ότι η διαδικασία ελάφρυνσης του χρέους θα µοιάζει µε τις δόσεις των Μνηµονίων. Προαπαιτούµενα δηλαδή αντί για µέτρα ελάφρυνσης, χωρίς χρήµατα µάλιστα.
Η διαδικασία αυτή θα επιβαρύνει το κλίµα για την κυβέρνηση στην κοινή γνώµη, ενώ τα φοροδοτικά περιθώρια δείχνουν να εξαντλούνται -µε τα ληξιπρόθεσµα να εκτοξεύονταιµαζί µε την ανοχή και µε το «µαξιλάρι» του υπερ-πλεονάσµατος, που έχει συγκεντρωθεί σε βάρος της αναπτυξιακής διαδικασίας, της τάξης των 17-18 δισ. ευρώ, να κινδυνεύει από µια τάση αύξησης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, µε άµεση επίπτωση στο κόστος δανεισµού της Ελλάδας. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι ορατοί µέσα στο οκτάµηνο που ακολουθεί από την τυπική έξοδο από τα Μνηµόνια µέχρι τις ευρωεκλογές, χωρίς να προσµετράται το κόστος από την εκ νέου περικοπή των συντάξεων από 1ης/1/2019. Ολες αυτές οι παράµετροι «βάρυναν» στις εκτιµήσεις της ηγετικής οµάδας του ΣΥΡΙΖΑ και στις αποφάσεις του Μεγάρου Μαξίµου, µε το πρόκριµα των εκλογών τον Οκτώβριο να ενισχύεται έναντι όλων. Αλλωστε, στην παρούσα περίπτωση, ο πρωθυπουργός δεν έχει δώσει διαβεβαιώσεις προς τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας ή προς τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, και ειδικά τον πρώην πρόεδρο της Ν.∆., Ευ. Μεϊµαράκη, ότι δεν θα υπάρξουν πρόωρες εκλογές ή δηµοψήφισµα όπως είχε κάνει το καλοκαίρι του 2015.
