Είναι περιττό να σχολιάσουμε την αξία, τη διαχρονικότητα και τη σημασία του τραγουδιού της «Δραπετσώνας» για τον ελληνικό πολιτισμό. Είναι,όμως,σημαντικό να αναφέρουμε πώς δημιουργήθηκε αυτό το τραγούδι-σταθμός και από πού εμπνεύστηκαν οι μέγιστοι δημιουργοί Θεοδωράκης και Λειβαδίτης.
Η «Δραπετσώνα» κυκλοφόρησε σε δισκάκι 45 στροφών έχοντας στην άλλη πλευρά το εξίσου πολύ μεγάλο τραγούδι «Μάνα μου και Παναγιά»,επίσης, σε στίχους του Λειβαδίτη, τα οποία σχεδόν ταυτόχρονα ηχογραφήθηκαν και με τη φωνή της Μαίρης Λίντα σε 45άρι. Και τα δύο μπήκαν στον κύκλο τραγουδιών του Θεοδωράκη «Πολιτεία».
Πριν από την έλευση της δικτατορίας, η ελληνική κοινωνία ήταν γεμάτη προβλήματα και ανοικτές πληγές. Η αστυφιλία είχε ήδη ξεκινήσει και η ανοικοδόμηση της χώρας σήμαινε την εμφάνιση μεγάλων και επιβλητικών πολυκατοικιών, για την κατασκευή των οποίων οι μπουλντόζες έπρεπε να ξηλώνουν προσφυγικές κατοικίες και φτωχόσπιτα.
Κάτι ανάλογο συνέβαινε και στη Δραπετσώνα το 1961, όταν η απόφαση της κυβέρνησης να γκρεμίσει τα σπίτια και τα παραπήγματα για να χτιστούν πολυκατοικίες συνάντησε την έντονη αντίδραση των κατοίκων της και προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή.
Καθημερινά οι εφημερίδες είχαν ρεπορτάζ για τις κινητοποιήσεις των πολιτών και το θέμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις. Εκείνη την εποχή, ο Γιάννης Θεοδωράκης -αδελφός του Μίκη- κάλυπτε τις εξελίξεις στην περιοχή ως ρεπόρτερ της εφημερίδας «Αυγή». Σε μια συζήτηση που είχε με τον μεγάλο μας συνθέτη, του πρότεινε να γράψει ένα τραγούδι για τα τεκταινόμενα εκεί.
Ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης λέει: «Ο Tάσος Λειβαδίτης, θυμάμαι, είχε έλθει στο σπίτι μου στη Nέα Σμύρνη και είχε ακούσει ένα μέρος από ένα κοντσέρτο για πιάνο που είχα αρχίσει να γράφω. Tου άρεσε πολύ, έβαλε λόγια στη μουσική και έτσι γράψαμε το ‘‘Mάνα μου και Παναγιά’’. Για να βγει σε δίσκο, όμως, έπρεπε να γράψουμε άλλο ένα τραγούδι, να το ‘‘ζευγαρώσουμε’’, γιατί τότε βγαίνανε οι δίσκοι μικροί, με δύο τραγούδια ο καθένας. Ο αδελφός μου είχε προτείνει να γράψω ένα τραγούδι για τα γεγονότα. Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση ήθελε να διώξει τους πρόσφυγες απ’ τις παράγκες τους στη Δραπετσώνα, χωρίς να τους δώσει αποζημίωση. Για εκείνους ήταν ένας αγώνας επιβίωσης, ένας αγώνας ζωής ή θανάτου, καθώς πήγαιναν οι μπουλντόζες και τους ξήλωναν τα σπίτια.Mια μέρα, πηγαίνοντας με το αυτοκίνητο προς την ‘‘Kολούμπια’’ για φωνοληψία τού ‘‘Mάνα μου και Παναγιά’’, μου ήρθε ξαφνικά η έμπνευση για τη ‘‘Δραπετσώνα’’, μπροστά στο θέατρο Kαλουτά. Σταμάτησα απότομα και έγραψα τη μελωδία. Tο ίδιο βράδυ τηλεφώνησα στον Λειβαδίτη, του τραγούδησα απ’ το τηλέφωνο τη μελωδία κι εκείνος έγραψε τους στίχους. Ετσι βγήκαν τα δύο τραγούδια σ’ένα 45άρι»
Δραπετσώνα - 1960
Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Μ’ αίμα χτισμένο, κάθε πέτρα και καημός
κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός
Μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ’ τη δουλειά
εγώ και εκείνη όνειρα, φιλιά
Το `δερνε αγέρας κι η βροχή
μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκιά απαντοχή
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε ψυχή.
Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί
Ένα κρεβάτι και μια κούνια στη γωνιά
στην τρύπια στέγη του άστρα και πουλιά
Κάθε του πόρτα ιδρώτας κι αναστεναγμός
κάθε παράθυρό του κι ουρανός
Κι όταν ερχόταν η βραδιά
μες στο στενό σοκάκι ξεφαντώναν τα παιδιά
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε καρδιά
Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί
Πηγή: mixanitouxronou.gr
