Και επισήμως κήρυξε πτώχευση ο Δήμος Σαλαμίνας, ο πρώτος Δήμος της χώρας για τον οποίο εκδόθηκε ΦΕΚ που αναφέρει ότι υπάγεται στο πρόγραμμα εξυγίανσης του άρθρου 174 του νόμου 4270/2015. Ο Δήμος είχε χρέη πάνω 17 εκατομμύρια ευρώ, ενώ αδυνατεί να εισπράξει και τα οφειλόμενα από τους δημότες. Ύστερα από διακανονισμό με τους προμηθευτές, τα χρωστούμενα για το 2016 μειώθηκαν στα 7,5 εκατομμύρια ευρώ, αλλά και πάλι ο Δήμος Σαλαμίνας δεν είχε τη δυνατότητα να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του.
Η απόφαση για την υποχρεωτική υπαγωγή του Δήμου Σαλαμίνας σε πρόγραμμα εξυγίανσης δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία, με δεδομένο ότι ατύπως από καιρό είχε "βαρέσει κανόνι".
Συγκεκριμένα, η υπαγωγή του σε πρόγραμμα εξυγίανσης προβλέπει ότι θα λάβει δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τμήμα του ποσού, ενώ τα υπόλοιπα θα δοθούν από το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο συγκεκριμένος Δήμος και στο παρελθόν είχε λάβει επιχορήγηση από το κράτος για χρέη, αλλά η προηγούμενη Δημοτική Αρχή μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να αυξήσει και πάλι το έλλειμμα.
Ερωτήματα, πάντως, γεννιούνται κάτω από ποιες συνθήκες και με ποια κονδύλια το Υπουργείο Εσωτερικών θα διαθέσει χρήματα για αποπληρωμή χρεών Δήμων. Η Σαλαμίνα είναι μόλις ο πρώτος από μια σειρά Δήμων (περίπου 20) που δεν έχουν τη δυνατότητα να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό τους για το 2016.
Όσον αφορά τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, εφόσον ο Δήμος μπει σε πρόγραμμα, η Δήμαρχος, Ισιδώρα Παπαθανασίου, τονίζει ότι "είμαστε υπέρ του ελέγχου και της νομιμότητας. Θέλουμε να νοικοκυρέψουμε τον Δήμο και, όταν σου δίνουν χρήματα, φυσικά πρέπει να υπάρχει έλεγχος".
Όμως η ίδια αντιμετωπίζει τη ρύθμιση θετικά, διότι θα μπορέσει να λειτουργήσει και πάλι ο Δήμος. "Είναι ένα καλό βήμα, γιατί επιτέλους θα έχουμε προϋπολογισμό και θα μπορέσουμε να αγοράσουμε λάμπες και λάστιχα για τα αυτοκίνητα του Δήμου".
Τα μέτρα
Η υπαγωγή σε πρόγραμμα εξυγίανσης προβλέπει:
α) την άμεση εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τη διασφάλιση της είσπραξης των απαιτήσεων του Ο.Τ.Α. και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής,
β) αναστολή ή περιορισμό των προσλήψεων,
γ) πρόβλεψη για εθελοντικές μετατάξεις ή επιβολή υποχρεωτικών μετατάξεων προσωπικού, με νομοθετική ρύθμιση, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, που προτείνεται από το Παρατηρητήριο και υποβάλλεται στους αρμόδιους Υπουργούς,
δ) πραγματοποίηση μόνο υποχρεωτικών ή πλήρως ανελαστικών δαπανών,
ε) αύξηση των ιδίων εσόδων από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές,
στ) αύξηση του ανώτατου συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας για τα ακίνητα που βρίσκονται στην εδαφική περιφέρεια του δήμου σε ποσοστό μέχρι και 3%ο, και επιβολή του τέλους υποχρεωτικά από το δήμο, σύμφωνα με το ποσοστό αυτό μέχρι την οικονομική εξυγίανσή του. Ομοίως, αύξηση του συντελεστή επιβολής του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων από 0,5% μέχρι και 2%,
ζ) διάθεση μέρους ή του συνόλου των εσόδων από τους Κ.Α.Π. επενδυτικών δαπανών για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων κάθε είδους οφειλών και κατά προτεραιότητα ληξιπρόθεσμων οφειλών σε τρίτους,
η) καθορισμό κατηγοριών πράξεων των συλλογικών και μονομελών οργάνων του Ο.Τ.Α. που αποστέλλονται υποχρεωτικώς για τον έλεγχο νομιμότητας από την αρμόδια για την εποπτεία του Αρχή, πέραν των ήδη προβλεπόμενων,
θ) πρόσβαση στο Λογαριασμό Εξυγίανσης των Ο.Τ.Α. της παραγράφου 8 του παρόντος άρθρου,
ι) δανειοδότηση από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, για την κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης και με όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών,
ια) δυνατότητα κατάρτισης και επικύρωσης από την αρμόδια για την εποπτεία του Ο.Τ.Α. Αρχή, μη ισοσκελισμένου προϋπολογισμού,
ιβ) δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών του προς το Ελληνικό Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, με όρους και προϋποθέσεις που τίθενται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.
Φόβητρο και για τους υπολοίπους
Όπως όλα δείχνουν, η περίπτωση της Σαλαμίνας, του πρώτου Δήμου που μπαίνει επισήμως υπό πλήρη έλεγχο και επιτήρηση με σκληρά μέτρα, λειτουργεί σαν "πολιορκητικός κριός" για τη συμμόρφωση Δήμων σε επιλογές και μέτρα, που εν γένει προωθούνται για αύξηση εσόδων (ανταποδοτικές υπηρεσίες, αύξηση τελών, ενίσχυση ιδιωτικών επενδύσεων και επιχειρηματικής δράσης κ.τ.λ.).
Βέβαια, όσον αφορά Δήμους με οικονομικά προβλήματα, επιδιώκεται δημοτικές διοικήσεις αλλά και η πλειονότητα των Δημοτικών Συμβουλίων να αποδεχθούν την... εθελοντική ένταξη σε πρόγραμμα εξυγίανσης, κατόπιν σχετικής αίτησης του ιδίου του ΟΤΑ.
Οφειλές και αδυναμία συγκέντρωσης εσόδων, αλλά και κληρονομημένα από προηγούμενες διοικήσεις χρέη, αποτελούν τις συνήθεις - ενίοτε βάσιμες - δικαιολογίες από Δήμους που έχουν χτυπήσει "κόκκινο" στα οικονομικά τους.
