Κάθε χρόνο στις 6 Δεκεμβρίου εορτάζει ο Άγιος Νικόλαος, ο προστάτης των θαλασσών μας και των ναυτικών μας. Μαζί του γιορτάζει και όλος ο ναυτικός κόσμος της χώρας μας. Διότι από τα παλιά χρόνια και μέχρι τις μέρες μας, δεν υπάρχει πλοίο πολεμικό ή εμπορικό, υπερωκεάνιο, φορτηγό ή τρεχαντήρι που να μην είναι εφοδιασμένο με την εικόνα του Αγίου, με ένα καντήλι αναμμένο μπροστά του, πραγματικό ή ηλεκτρικό, για να φωτίζει την εικόνα του.
Είναι ο Άγιος στον οποίο θα προσφύγει ο ναυτικός, όταν απελπισμένος δεν θα έχει άλλο μέσο σωτηρίας, όταν το σκάφος του και ο ίδιος, θα βρεθούν στον κίνδυνο της τρικυμίας και της καταιγίδας. Αναρίθμητες οι περιπτώσεις ναυτικών που κινδύνευσαν και που επικαλούμενοι τη βοήθεια του αγίου, σώθηκαν.
Το πιστοποιούν αυτό όχι μόνο οι μαρτυρίες, αλλά τα πολλά τάματα που έχουν δωριθεί στους δεκάδες ναούς που φέρουν το όνομα του Αγίου Νικολάου σε ολάκερη τη χώρα. Τάματα που αντιστοιχούν σε ισάριθμα θαύματα! Και ο Πειραιάς που είναι η πρωτεύουσα πόλη της ελληνικής ναυτιλίας δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από μια τέτοια εορτή. Στον Άγιο Νικόλαο των Υδραίων, τον Άγιο Νικόλαο του Πειραιά, τελείται κάθε χρόνο με μεγάλη λαμπρότητα η εορτή του Αγίου.
Ο εορτασμός περιλαμβάνει μεγάλη περιφορά της εικόνας στους δρόμους της πόλης, ενώ την ίδια στιγμή ο αέρας δονείται από τις μπουρού των βαποριών του λιμανιού που αποδίδουν τιμές στον Άγιο. Τα παλαιότερα χρόνια και οι ίδιοι οι ναυτικοί έδειχναν με τον δικό τους τρόπο την ευλάβεια και την ευσέβεια προς τον προστάτη άγιό τους, καθώς έβγαζαν από το κεφάλι τους το ναυτικό σκούφο ή το πηλήκιό τους και στέκονταν με δέος προς την κατεύθυνση της φερώνυμης εκκλησίας, ανεξάρτητα με το πού βρίσκονταν οι ίδιοι. Αρκούσαν και μόνο οι χαιρετισμοί των πλοίων και οι καμπάνες των εκκλησιών, για να καταλάβουν ότι ο άγιος βρισκόταν σε περιφορά στους δρόμους της πόλης.
Στον Πειραιά ο ναός του Αγίου Νικολάου είναι ο μεγαλύτερος ναός της πόλης και βρίσκεται στην αλλοτινή ακμάζουσα υδραίικη συνοικία. Ο Άγιος Νικόλαος έχει τριπλάσιο μέγεθος και διπλάσιο ύψος από τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Οι Υδραίοι είχαν ζητήσει από τον Λαζαρίμο, ο δικός τους ναός να είναι μεγαλύτερος από τον ναό του προστάτη της πόλης του Πειραιά, του Αγίου Σπυρίδωνα. Τα παλαιότερα χρόνια ο ναός του Αγίου Νικολάου καταλάμβανε και τη μεγαλύτερη σε έκταση ενορία, πριν ακόμα ανεγερθούν οι ναοί του Αγίου Νείλου και της Ζωοδόχου Πηγής.
Από άποψης κατασκευής αποτελεί ένα αληθινό φρούριο που το απέδειξε στην πράξη, καθώς έμεινε όρθιος παρά τους σφοδρούς βομβαρδισμούς του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου. Τα ωστικά κύματα των βομβών τόσο των Γερμανών του 1941, όσο και των «συμμάχων» του 1944, έσκαγαν πάνω του όπως τα κύματα της θάλασσας στους βράχους της παραλίας. Κι αυτός ακλόνητος χάρη στην τοιχοποιία του που στη βάση του έχει πάχος πάνω από ένα μέτρο! Ο σημερινός ναός, είναι ο τρίτος κατά σειρά, θεμελιώθηκε την ίδια ακριβώς χρονιά που ιδρύθηκε και ο σύνδεσμος, γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκαν και όλοι οι Υδραίοι του Πειραιά. Το 1879!
Μια σημαντική χρονιά αφού τότε συστάθηκε ο Υδραϊκός Σύνδεσμος Πειραιώς και την ίδια χρονιά έγινε η θεμελίωση του σημερινού ναού. Τα θεμέλια τέθηκαν από τον Δήμαρχο Πειραιά Τρύφωνα Μουτσόπουλο, τον Δήμαρχο όλων των μεγάλων έργων στην πόλη. Ο ναός τέλεσε τα μεγαλοπρεπή εγκαίνιά του στις 2 Νοεμβρίου του 1886. Μέχρι τότε είχαν δαπανηθεί 200 χιλιάδες δραχμές για την κατασκευή του. Τα εγκαίνια έγιναν ενώ ακόμα ο ναός στερείτο εσωτερικής διακόσμησης και αγιογράφησης. Το 1886 υπολογίσθηκε ότι απαιτείτο ακόμα ένα ποσό της τάξης των 300 χιλιάδων δραχμών, μεγαλύτερο δηλαδή κι από το ποσό που απαιτήθηκε για την κατασκευή του. Ο Ιωάννης Λαζαρίμος ειδικά για τον Άγιο Νικόλαο καθώς ήταν ο ναός των συμπατριωτών του, επέβλεπε την οικοδόμησή του μέχρι την τελευταία του λεπτομέρεια. Ο ναός ολοκλήρωσε την εσωτερική του διακόσμηση το 1902.
Ο ναός του Αγίου Νικολάου οικοδομήθηκε πάνω σε σχέδια του Ιωάννη Λαζαρίμου ενός σπουδαίου αρχιτέκτονα Υδραίικης καταγωγής, μόνιμο κάτοικο του Πειραιά, στον οποίο η πόλη οφείλει επίσης το Δημοτικό Θέατρο, το Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και πολλά άλλα έργα. Η επίβλεψη υλοποίησης των σχεδίων είχε ανατεθεί στον Δημοτικό Μηχανικό Παναγιώτη Ζίζηλα, επίσης μια σπουδαία μορφή που ο Πειραιάς οφείλει πολλά. Μάλιστα ο Υδραϊκός Σύνδεσμος Πειραιώς γιορτάζει στον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Κωνσταντίνο τον Υδραίο, αφού το αριστερό κλίτος της εκκλησίας τον τιμά και είναι αφιερωμένος στη χάρη του.
Στη θέση του σημερινού ναού υπήρχε αρχικά ένα μικρό εκκλησάκι στην κυριολεξία οικοδομημένο πάνω σε ένα παράξενο μικρό βουναλάκι που δέσποζε στην γύρω περιοχή. Μπροστά από το εκκλησάκι αυτό υπήρχε μια από τις παλαιότερες πλατείες της πόλης η Πλατεία Αμαλίας, όταν την ίδια εποχή η σημερινή Πλατεία Καραϊσκάκη καλείτο Πλατεία Όθωνος. Αυτό το πρώτο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, είχε θεμελιωθεί στις 22 Ιουλίου 1844 χάρη στην εθελοντική εργασία που είχαν προσφέρει οι κάτοικοι της Υδραίικης συνοικίας έχοντας επικεφαλής έναν από τους ιδρυτές της συνοικίας τους τον Αναστάσιο Ρομπότση, το σπίτι του οποίου βρισκόταν κοντά στους Μύλους στη σημερινή δηλαδή Πλατεία Πηγάδας.
Το 1852 ξεκίνησε η οικοδόμηση του δεύτερου κατά σειρά ναού στο ίδιο σημείο, πάλι από τους Υδραίους του Πειραιά, οι οποίοι εφάρμοσαν τις οδηγίες και τα σχέδια που είχαν εκπονήσει ο Βασιλικός μηχανικός Lorenzen και ο Δημοτικός μηχανικός Πετμεζάς, ένα έτος μόλις πριν (1851). Η διαδοχική αντικατάσταση των ναών αφορούσε αποκλειστικά στο διαρκές αυξανόμενο αριθμό του πληθυσμού της Υδραίικης συνοικίας, που όντως στις αρχές της δεκαετίας του 1880 βρίσκεται στο απόγειο της αριθμητικής της υπεροχής.
Ο Άγιος Νικόλαος δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος ναός του Πειραιά, είναι και ο πιο όμορφος. Παλαιότερα με τους κόκκινους τρούλους του, δέσποζε σε όλη την παραλιακή ακτογραμμή του εμπορικού λιμένα. Σήμερα οι ίδιοι τρούλοι είναι μπλε, ταιριάζοντας περισσότερο με το χρώμα της θάλασσας που ο Άγιος Νικόλαος προστατεύει.
Τα τελευταία χρόνια, τρία ρολόγια έχουν τοποθετηθεί, δύο στην πρόσοψη και ένα προς την Ακτή Μιαούλη. Οι παλαιότεροι θυμούνται ότι ο ναός περιστοιχιζόταν στη βάση του από πλήθος καταστημάτων τα οποία καταργήθηκαν. Ο ναός του Αγίου Νικολάου αποτελεί το πλέον φωτογραφημένο οικοδόμημα του Πειραιά από τους αφικνούμενους με τα κρουαζιερόπλοια περιηγητές, αφού βρίσκεται έναντι του χώρου άφιξης των πλοίων αυτών.
Τα παλαιότερα χρόνια από τον επιβατικό σταθμό που λειτουργούσε δίπλα στο Τελωνείο, αναχωρούσαν χιλιάδες Έλληνες μετανάστες με πλοία της γραμμής που εκτελούσαν δρομολόγια προς Αμερική και Αυστραλία. Οι οικογένειες που αποχαιρετούσαν τους προσφιλείς ανθρώπους τους, άναβαν κεριά και προσεύχονταν στον Άγιο Νικόλαο, παρακαλώντας να εξασφαλίσει ασφαλές ταξίδι στον οικείο τους, αλλά και πρόοδο και ευημερία στη χώρα που μετανάστευε. Ο ναός του Αγίου Νικολάου καθώς βρισκόταν έναντι του μεγαλύτερου σταθμού αποχωρισμού χιλιάδων Ελλήνων για την ξενιτιά, προσέφερε μια εικόνα παρηγοριάς στις οικογένειες των μεταναστών αλλά και στους ίδιους τους μετανάστες, που τον κρατούσαν ως τελευταία εικόνα στα μάτια τους και στη θύμησή τους, αναχωρώντας για πάντα από την Ελλάδα.
Η σ ημερινή έκταση που βρίσκεται έναντι του ναού, ανάμεσα σε αυτόν και στην «παγόδα» του Ο.Λ.Π. φέρει την ονομασία «Πλατεία Μελίνα Μερκούρη».
Πηγή: kanaliena.gr
