Η πιο «Αριστοφανική» κωμωδία του νεοελληνικού θεάτρου ανεβαίνει αυτό το καλοκαίρι από τις Θεατρικές Επιχειρήσεις Λεμπέση, σε απόδοση κειμένου και σκηνοθεσία του Γιάννη Καλατζόπουλου, με τον Γιάννη Βούρο στον επώνυμο ρόλο και την Τάνια Τρύπη στο ρόλο της. πέτρας του σκανδάλου! Το έργο «ΤΟΥ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ Ο ΓΑΜΟΣ» γράφτηκε από τον Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή στα 1843, αμέσως μετά το «μνημόνιο» με τους δανειστές εκείνης της εποχής και την επιβολή στη χώρα μας από τις Μεγάλες Δυνάμεις δυσβάστακτων όρων, που οδήγησαν στην εξέγερση της 3ης του Σεπτέμβρη. Μέσα από την ξεκαρδιστική ιστορία του Κουτρούλη, του καλοκάγαθου ράφτη από την Σύρο, που για να τον δεχτεί για σύζυγό της η ωραία Ανθούσα θέτει ως όρο να γίνει. υπουργός, ο Ραγκαβής αποκαλύπτει με αξιοθαύμαστη τόλμη τις μεθόδους και τις πρακτικές που από τότε ταλανίζουν το πολιτικό μας σύστημα: την εξασφάλιση ξένης υποστήριξης, την διαπλοκή, την εξαγορά συνειδήσεων, τις πελατειακές σχέσεις και την θυσία του δημοσίου στο ατομικό συμφέρον.
Όλα αυτά διαδραματίζονται στο συμβολικό πλαίσιο του ξενοδοχείου «Η Ελλάς», όπου ο Ραγκαβής κατορθώνει να αναβιώσει και να ανανεώσει την φόρμα της Αριστοφανικής κωμωδίας, αξιοποιώντας όχι μόνο τον Χορό πολιτών - πελατών, αλλά και όλα τα δοκιμασμένα τεχνάσματα του είδους: την Παράβαση, τα Επεισόδια, τον Αγώνα, τον Υμέναιο και φυσικά τις κωμικές ανατροπές, το άφθονο γέλιο, τα τραγούδια και την πανηγυριώτικη διάθεση.
Σκηνοθετικό Σημείωμα:
Υπάρχουν μερικά έργα που όσο περισσότερο καταπιάνεσαι μαζί τους τόσο νιώθεις ότι δεν έχεις ακόμα εξοφλήσει το χρέος σου απέναντί τους.
Ο «Κουτρούλης» είναι σίγουρα ένα τέτοιο έργο. Γράφτηκε από έναν «ανήσυχο» άνθρωπο σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη στιγμή της πατρίδας μας:
Στα 1843 το νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του ύστερα από μια ηρωική επανάσταση και έναν ντροπιαστικό εμφύλιο.
Η Ελλαδίτσα, με τα όνειρά της να φτάνουν μέχρι την αναβίωση του χρυσού αιώνα του Περικλή και τα σύνορά της μέχρι την Λαμία, έχει Βαυαρό βασιλιά, Αγγλο-γαλλο-ρώσους προστάτες κι ένα δάνειο στην πλάτη που μη μπορώντας να το εξυπηρετήσει, υποχρεώνεται να υπογράψει το πρώτο «Μνημόνιο» της ιστορίας της.
Ο Αλέξανδρος Ρίζος-Ραγκαβής, Φαναριώτης, λόγιος, κάτοχος ευρύτατης Ευρωπαϊκής παιδείας και διαποτισμένος από τα οράματα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, ανάμεσα στα κυβερνητικά του καθήκοντα και τις επιστημονικές του ενασχολήσεις, χρησιμοποιεί το Θέατρο σαν όχημα για να διατυπώσει όχι μόνο το πολιτικό αλλά, κυρίως, το πολιτιστικό του «μανιφέστο». Γράφει τον «Κουτρούλη» όπου καταφέρνει να δώσει απάντηση με μοναδικό τρόπο στο ερώτημα που ακόμα βασανίζει καλλιτέχνες και θεωρητικούς:
Η Τέχνη οφείλει να τέρπει ή να διδάσκει;
Ο Ραγκαβής αποκαλύπτει πόσο ψευδές και εκ του πονηρού είναι αυτό το δίλημμα.
Η ξεκαρδιστική περιπέτεια του ερωτευμένου ράφτη που «αναγκάζεται» να γίνει υπουργός, μας δίνει ανάγλυφα την τραγικότητα ενός λαού που όπως πολύ εύστοχα λέει ο Εμμανουήλ Ροΐδης «.αποκοιμηθείς δούλος και ανατολίτης, εξύπνησεν ελεύθερος και Ευρωπαίος».
Και ενώ με το περιεχόμενο της κωμωδίας του μας κάνει να λιγωνόμαστε στα γέλια, την ίδια στιγμή, με την στιλπνή και λυρικότατη Αριστοφανική μορφή της, μας θυμίζει ότι η αρχαία και ένδοξη καταγωγή μας δεν αρκεί για να μας καταστήσει ελεύθερους.
Καλή διασκέδαση και καλή φώτιση λοιπόν.
