Ο Δήμος Πειραιά και η Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς, τιμώντας τη Μνήμη του Ήρωα της Ελληνικής Επαναστάσεως 1821 Νικήτα Σταματελόπουλου, γνωστού ως «Νικηταρά» διοργανώνουν ειδική εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του, το Σάββατο 23 Μαρτίου 2019 και ώρα 12:30, στον αύλειο χώρο του Γηροκομείου Πειραιώς (παραπλεύρως του Ι.Ν.Ευαγγελιστρίας, Γρηγορίου Λαμπράκη 41).
Η ανέγερση της προτομής έγινε με την ευγενική χορηγία του Ευάγγελου Μαρινάκη στη μνήμη του πατέρα του Μιλτιάδη Μαρινάκη.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης
Ο Νικηταράς σε μεγάλη ηλικία
12:30 Χαιρετισμός Δημάρχου Πειραιά, κ. Ιωάννη Μώραλη
12:35 Ομιλία για τη ζωή και τους αγώνες του Ήρωα από τον Ιστορικό, Ερευνητή, Eκπρόσωπο του Συλλόγου Τουρκολεκαίων (τόπο καταγωγής του Ήρωα), κ. Αντώνιο Παναγιωτόπουλο
12:45 Ιστορική Αναφορά από τον Εκπρόσωπο του Πολιτιστικού Συλλόγου Νέδουσας Μεσσηνίας (γενέτειρα του Ήρωα), κ. Νικήτα Βεργινάδη
12:50 Ιστορική Αναφορά από τον Πρόεδρο του Πατριωτικού Ομίλου Απογόνων Αγωνιστών του 1821, κ. Κωνσταντίνο Πλαπούτα
12:55 Τελετή Αποκαλυπτηρίων Προτομής. «Το έργο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Γεώργιος Κικώτης»
13:00 Επιμνημόσυνη Δέηση.
13:10 Χαιρετισμός και Απονομή Αναμνηστικού Ενθυμίου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιώς και Φαλήρου Σεραφείμ στον Δωρητή της Προτομής κ. Ευάγγελο Μαρινάκη
13:15 Χαιρετισμός Δωρητή κ. Ευάγγελου Μαρινάκη.
13:20 Απόδοση Δημώδους Άσματος (Μοιρολόι) από την Βασιλική Καρακώστα. Παρουσίαση Δρώμενου και Παραδοσιακών χορών από το Χορευτικό Τμήμα του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας.
13:30 Κατάθεση Στεφάνων Τήρηση ενός λεπτού σιγής. Εθνικός Ύμνος. Λήξη Τελετής 14:00 Αίθουσα Εκδηλώσεων Γηροκομείου Πειραιώς. Φιλοξενία εκθεμάτων της Φιλελληνικής Συλλογής Μιχαήλ & Δήμητρας Βαρκαράκη. Ξενάγηση στην Έκθεση κειμηλίων της Ελληνικής Επανάστασης.
Ποιος ήταν ο Νικήτας Σταματελόπουλους, κατά κόσμον Νικηταράς;
Προτομή του Νικηταρά στο Πεδίον του Άρεως
Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστότερος ως Νικηταράς ήταν Έλληνας οπλαρχηγός και ηγετική μορφή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Γεννήθηκε το 1781 στο χωριό Μεγάλη Αναστάσοβα των Πισινών Χωριών του Μυστρά (σημερινή Νέδουσα Μεσσηνίας), στους πρόποδες του Ταϋγέτου, 25 χλμ από την πόλη της Καλαμάτας.
Γονείς του ήταν ο Σταματέλος «Τουρκολέκας», ονομαστός αγωνιστής της περιοχής, και μητέρα του η Σοφία Δημητρίου Καρούτσου, δευτερότοκη θυγατέρα και αδελφή της γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Διωγμένος και επικηρυγμένος ο πατέρας του – καθώς ήταν πολεμικός – από τους Τούρκους, σε ηλικία 16 χρονών πολέμησε στην Πάρο με Ρώσικα στρατεύματα βρίσκοντας καταφύγιο στο χωριό Τουρκολέκα. Ο γιός του Γιάννης (1805) και αδελφός του Νικηταρά θανατώθηκε βάναυσα από τους Τούρκους το 1816 μαζί με τον γερο-Σταματέλο στην Μονεμβασιά και αγιοποιήθηκε αργότερα από την Ορθόδοξη Εκκλησία ως «Άγιος Ιωάννης ο Τουρκολέκας».
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Νικηταράς ακολούθησε τον θείο του Κολοκοτρώνη στα Επτάνησα, όπου εντάχθηκε στα Ρωσικά τάγματα και μετέβη στην Ιταλία για να πολεμήσει κατά του στρατού του Ναπολέοντα. Στη συνέχεια επέστρεψε στα Επτάνησα και υπηρέτησε τους Γάλλους, οι οποίοι στο μεταξύ τα είχαν καταλάβει με τη συνθήκη του Τίλσιτ.
Ο Νικηταράς συμμετείχε σε πολλές σημαντικές μάχες της Ελληνικής Επανάστασης, όπως στις μάχες του Βαλτετσίου και των Δολιανών, στην άλωση της Τριπολιτσάς και την απόκρουση του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων. Ήταν ικανότατος πολεμιστής, είχε μάλιστα κερδίσει το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος».
Σε αυτήν τη μάχη λέγεται ότι ο Νικηταράς έσπασε τέσσερα σπαθιά. Όταν μάλιστα έσπασε και το τέταρτο, το χέρι του έπαθε αγκύλωση και χρειάστηκε γιατρός για να του ανοίξει το χέρι και να βγάλει το σπαθί.
Μετά την εγκαθίδρυση του Νεοελληνικού Κράτους, προσχώρησε στο κόμμα των Ναπαίων (Ρωσόφιλων) επί Καποδίστρια και Όθωνα. Η Ελληνική Κυβέρνηση, φοβούμενη ότι το ρωσόφιλο Κόμμα επεδίωκε να αντικαταστήσει τον Βασιλιά Όθωνα με κάποιον Ρώσο Πρίγκιπα, συνέλαβε το Νικηταρά το 1839 και τον καταδίκασε σε ενάμιση χρόνο φυλάκιση, την οποία εξέτισε στις φυλακές της Αίγινας.
Τελικά, αθωώθηκε και αποφυλακίστηκε αλλά ο ίδιος ήταν ήδη σε μεγάλη ηλικία και η υγεία του ήταν εξασθενημένη. Έπασχε από ζάχαρο χωρίς να το γνωρίζει, με αποτέλεσμα να χάσει σε μεγάλο βαθμό την όρασή του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζητιάνευε κάθε Παρασκευή στον Πειραία, κοντά στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός της Ευαγγελιστρίας. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849 σε ηλικία 68 ετών.
